ENA
Hadis rivayetinde sık
sık kullanılan eda Lafzından Ahberana'nın kısaltılmış şeklidir.
Muhaddisler, Hadisleri yazarken bilhassa
isnadlarda çokça geçen bazı Lafızları her geçtiği yerde uzun şekli ile yazmak
yerine bazı remizler kullanmışlardır. İbnu's-Salah, Hadis yazanların bir
karışıklığa meydan vermemek üzere remizler kullanmalarının Hadis yazmanın
önemli kaidelerinden biri olduğunu söylemiştir. O'na göre Hadisler yazılırken
Ahberana yerine remizi olan Ena yazılır. (Ulum, 180).
Bununnla beraber el-Beyhaki ve diğer bazı
Muhaddisler Haddesena'nın remzi olan sena'nın başına bir elif getirerek şekline
koymuşlar ve Ahberana'nın remzi olarak bunu kullanmışlardır. Ancak ibnu's-Salah
bunu doğru bulmamıştır.
Mağrib Muhaddisleri Ena remzi'ni eliften
sonra bir ''ra'' eklemek suretiyle ''erana'' veya elifle zamir arasına ''hı''
harfi getirerek ''ehana'' şeklinde kullanmışlarsa da tutulmamıştır.
(Fethu'l-Muğis, 1/189,90).
Şu hale göre Ahberana'nın
en çok kullanılan remz'i ''ena'' olmuştur.
Ahberana eda Lafzının ahberani şeklinde
müfred zamiri ile kullanılması halinde remz'i yoktur.